समान मुद्यांवर ल्ढणार सत्ताधारी आणि विरोधी!

स्थित्त्यंतर / राही भिडे

बिहार विधानसभेची निवडणूक जाहीर झाली नसली, तरी आतापासूनच सत्ताधारी आणि विरोधी पक्षांनी ज्या मुद्यावरून राजकारण तापवायला सुरुवात केली आहे, ते पाहता सामान्य माणसांच्या प्रश्नांना तिथे फारसे स्थान असणार नाही, याची झलक मात्र दिसायला लागली आहे. मतदार याद्यांतील घोळ आणि बिहारमधील घुसखोरी याच मुदद्यांभोवती निवडणूक फिरत राहणार असे चित्र दिसते. देशात सत्ताधारी आणि विरोधक आता मतचोरीच्याच मुद्द्यावरून परस्परांना आरोपीच्या पिंजऱ्यात उभे करणार, असा त्याचा अर्थ आहे. 

इंडिया’ आघाडीतील काँग्रेस आणि राष्ट्रीय जनता दलाने निवडणूक आयोग आणि भाजपवर मतचोरीच्या आरोपाची राळ उठवली आहे. लोकसभा निवडणुकीत मतदार याद्यांचा घोळ आणि हेराफेरीचे पुनर्निरीक्षण केले नसल्याचा ठपका ठेवण्यात आला. भाजपने याच मुद्यावर विरोधी पक्षांना पक्षांना कोंडीत पकडण्यास सुरुवात केली आहे. त्यांच्यावर घुसखोरांना पाठिंबा दिल्याचा आरोप केला आहे. सोनिया गांधी यांच्यापासून राहुल गांधी आणि अभिषेक बॅनर्जीपर्यंत, सर्वांवर निवडणूक केंद्रांमध्ये हेराफेरी आणि मतदार यादीत नावे समाविष्ट केल्याचा आरोप आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्यापासून ते केंद्रीय मंत्री अमित शाह यांच्यापर्यंत सर्वजण घुसखोरांच्या मुद्द्यावर विरोधकांवर हल्ला करत आहेत. राहुल आणि काँग्रेस पक्ष हरियाणा आणि मध्य प्रदेशच्या निवडणुकीपासून निवडणूक आयोगावर हेराफेरीचा आरोप करत आहेत आणि निवडणूक निकालांमध्ये फेरफार करण्यासाठी भाजपशी संगनमत केल्याचा आरोप करत आहेत. काँग्रेस पक्षाने हरियाणा आणि मध्य प्रदेश निवडणुकीत ‘ईव्हीएम’मध्ये छेडछाड केल्याचा आरोप केला होता. महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसने निवडणूक आयोगावर ‘मॅच फिक्सिंग’चा आरोप केला होता. लोकसभा निवडणुकीत मतदार याद्या आणि हेराफेरीच्या पुनरनिरीक्षणाची म्हणजेच स्पेशल इंटेन्सिव्ह रिव्हिजन (एसआयआर)ची घोषणा होताच ‘इंडिया’ आघाडीच्या पक्षांनी संयुक्तपणे विरोध केला आणि ‘इंडिया’ आघाडीच्या खासदारांनी त्याविरुद्ध संसदेपासून निवडणूक आयोगापर्यंत मोर्चा काढला. दरम्यान, राहुल यांनी पत्रकार परिषद घेऊन कर्नाटकातील महादेवपुरा लोकसभा केंद्रात एक लाख मतांची चोरी झाल्याचा आरोप केला. पहिल्यांदाच निवडणूक आयोगावर मतचोरीचा आरोप करण्यात आला असून, निवडणूक आयोगाने यावर तीव्र प्रतिक्रिया व्यक्त करत राहुल यांना नोटीस पाठवली आहे; पण मतचोरी आता विरोधी पक्षांचा मुद्दा बनला आहे. बिहार विधानसभेतील विरोधी पक्षनेते तेजस्वी यादव यांनी भाजप नेत्यांवर त्यांच्या राजकीय अजेंड्याचा भाग म्हणून खोटेपणा आणि निराधार दावे पसरवल्याचा आरोप केला. ज्या घुसखोराचे नाव ‘एसआयआर’मध्ये आले आहे किंवा वगळण्यात आले आहे, अशा एकाही घुसखोराचे नाव सांगा, असे आव्हानच त्यांनी दिले आहे.

फेसबुक, ट्विटर, इंस्टाग्राम या ‘सोशल मीडिया साईट्स’वर काँग्रेस मतचोरीच्या विरोधात मोहीम राबवत आहे आणि केवळ निवडणूक आयोगावरच मतचोरीचे आरोप करीत नाही, तर भाजप आणि मोदी सरकारलाही लक्ष्य केले जात आहे. राहुल यांनी गेल्या दोन दिवसांपासून बिहारमध्ये मतदार जागृती यात्रा सुरू केली आहे. त्यांची ही यात्रा १६ दिवस चालणार आहे. मतदार हक्क यात्रेदरम्यान राहुल सुमारे १३०० किलोमीटरचा प्रवास करतील. तेजस्वी यादव, डाव्या पक्षांचे नेते आणि अखिल भारतीय आघाडीतील इतर घटक पक्षांचे नेते या यात्रेत सहभागी होतील. काँग्रेस या मतदार हक्क यात्रेला लोकशाही आणि संवैधानिक हक्क वाचवण्याची लढाई म्हणत आहे. बिहार निवडणुकीत हा एक मोठा मुद्दा म्हणून उदयास आला आहे. त्याच वेळी, भाजपने मतचोरीच्या आरोपावरून काँग्रेस आणि राष्ट्रीय जनता दलावर हल्ला करण्यास सुरुवात केली आहे. अलिकडेच, बिहारमधील सीतामढी येथील माँ जानकीच्या मंदिराच्या पुरधारा कार्यक्रमात, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनी बिहार विधानसभा निवडणुकीपूर्वी मतदार यादीच्या ‘एसआयआर’ला विरोध करून राहुल बांगला देशी घुसखोरांना संरक्षण देत असल्याचा आरोप केला. ते म्हणाले, की भारतात जन्मलेले नसलेल्यांना मतदानाचा कोणताही संवैधानिक अधिकार नाही. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी स्वातंत्र्यदिनानिमित्त लाल किल्ल्यावरून भाषण करताना घुसखोरांचा उल्लेख केला. त्यांनी एका लोकसंख्याशास्त्रीय असे त्यांनी म्हटले. ते म्हणाले, की ते देशाला एका चिंतेबद्दल, एका आव्हानाबद्दल सावध करू इच्छितात. एका सुनियोजित कटाअंतर्गत देशाचे लोकसंख्याशास्त्र बदलले जात आहे आणि एका नवीन संकटाची बीजे पेरली जात आहेत. हे घुसखोर देशातील तरुणांचे जीवनमान हिरावून घेत आहेत. ते बहिणी आणि मुलींना लक्ष्य करत आहेत. ते आदिवासींना दिशाभूल करत आहेत आणि त्यांच्या जमिनी बळकावत आहेत. हे सहन केले जाणार नाही, असा इशारा त्यांनी दिला. त्याच वेळी, भाजपने विरोधी नेत्यांनी जिंकलेल्या जागांमध्ये कुठे हेराफेरी झालेली असू शकते, त्याचा शोध घ्यायला सुरुवात केली आहे. त्यांच्यावर विरोधकांप्रमाणे आरोप केले आहेत. भाजप केवळ निवडणूक आयोगाचा बचाव करत नव्हता, तर काँग्रेस आणि त्यांच्या मित्रपक्षांना मतचोरीच्या रॅकेटसाठी जबाबदार धरत व्यापक प्रतिहल्लाही करत होता.

वाद वाढत असताना, भाजपची प्रतिहल्ला करणारी रणनीती टीम आणखी आक्रमक झाली आहे. भाजपचे वरिष्ठ मंत्री धर्मेंद्र प्रधान आणि भूपेंद्र यादव यांनी ‘एसआयआर’ च्या मुद्द्यावरून राहुल यांच्यावर टीकेचे बाण सोडले आहेत. या मंत्र्यांनी राहुल यांच्यावर निवडणूक आयोगाच्या डेटाचे जाणूनबुजून चुकीचे वर्णन केल्याचा आरोप केला.  लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुकीदरम्यान महाराष्ट्रातील मतदार यादीत भाजपने खोटी आकडेवारी सादर केल्याचा आरोप राहुल यांच्यासह अनेक नेत्यांनी केला. मतदार यादीत त्यांनी दावा केलेल्या एक कोटी मतांपेक्षा ४० लाखांनी वाढ झाल्याचा उल्लेख त्यांनी केला आणि सर्वाधिक वाढ झालेल्या अनेक जागा काँग्रेस किंवा त्यांच्या ‘इंडिया’ आघाडीने जिंकल्या आहेत, असे भाजपच्या नेत्यांनी निदर्शनास आणून दिले. भाजप नेते सतत आरोप करत आहेत, की जेव्हा जेव्हा काँग्रेस हरते, तेव्हा ते व्यवस्थेला बदनाम करण्याचा प्रयत्न करतात. भाजपने विरोधी पक्षनेत्यावर देशाच्या संवैधानिक संस्थांवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केल्याचा आरोप केला. सर्वोच्च न्यायालय आणि निवडणूक आयोगापासून ते शेजारच्या देशाविरुद्धच्या लष्करी कारवाईदरम्यान लष्करापर्यंत सर्वांवर विरोधकांनी शंका घेतल्या. भाजपने आपल्या हल्ल्यात गांधी कुटुंबाचाही समावेश केला आहे. पक्षाच्या आयटी सेल प्रमुखांनी १९८० च्या दशकातील डेटा शोधून काढला आणि आरोप केला, की काँग्रेसच्या माजी अध्यक्ष सोनिया गांधी यांना भारतीय नागरिक होण्यापूर्वीच मतदार बनवण्यात आले होते. भाजपने विरोधी पक्षाच्या नेत्यांवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले. प्रधान यांनी आरोप केला, की काँग्रेस आणि त्यांचे मित्र पक्ष पूर्णपणे मतपेढीच्या राजकारणात गुंतले आहेत. त्यांचे राजकीय हितसंबंध पूर्ण करण्यासाठी ते घुसखोरांना मतदार बनवू इच्छितात. जेव्हा निवडणूक आयोग त्यांना योग्य तथ्ये सादर करतो, तेव्हा ते त्याच निवडणूक आयोगाला बरखास्त करण्याची चर्चा करतात. माजी केंद्रीय मंत्री अनुराग ठाकूर यांनी विरोधी पक्षातील दिग्गजांनी प्रतिनिधित्व केलेल्या उच्च-प्रोफाइल मतदारसंघांमध्ये मतदार नोंदणीमध्ये अनियमितता असल्याचा आरोप केला. यामध्ये एकेकाळी सोनिया गांधी यांनी प्रतिनिधित्व केलेली रायबरेलीची जागा आणि प्रियंका  गांधी निवडून आलेल्या वायनाडच्या जागेचा त्यांनी उल्लेख केला. याशिवाय तृणमूल काँग्रेसचे अभिषेक बॅनर्जी यांची डायमंडची जागा, समाजवादी पक्षाचे प्रमुख अखिलेश यादव यांची जागा कन्नौर मतदारसंघाची जागा, डिंपल यादव यांची मैनपुरीची जागा; तामिळनाडूचे मुख्यमंत्री एमके स्टॅलिन यांचा कोलाथूर मतदारसंघ यांचा उल्लेख त्यांनी केला आहे. त्यांनी आरोप केला, की हे नेते मत चोरी,  बोगस मतदार नोंदणी, बनावट मतदार याद्या आणि बेकायदेशीर घुसखोरांना आश्रय देऊन जिंकले. दोन्ही बाजूंनी मतदार यादीतील विसंगतींचे आरोप केल्याने, मतदार याद्या आणि मतदार ओळखपत्रांच्या पावित्र्यावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. ज्याचा मतदारांच्या मनात तरंग निर्माण होऊ शकतो आणि मतदानाच्या दिवशी त्यांच्या आत्मविश्वासावर परिणाम होऊ शकतो. राहूल यांनी आक्रमक प्रचार सुरू केला आहे.वातावरण कोणत्या दिशेला फिरते ते लवकरच स्पष्ट होईल.

000